- Аудан: БҚО Ілбішін ауданы Мерген ауылы
- Қатысушының аты-жөні: Мусин Мерген, 1887 жылы туған, БҚО Жаңақала ауданы №9 ауылының тұрғыны, қазақ, тәркіленген бай, отбасылы, білімі төмен, партияда тіркелмеген, ақ гвардияның қатарында болмаған, 1928 жылы РСФСР-дың ҚК 107 бабымен 3 жылға сотталған, тұрақты қызметі мен мекені жоқ.
- Айыпталған бабы: ҚК 58-10 және 59-3 баптары
- Жаза: 1934 жылы 5 наурызда ҚКСР-дағы ОГПУ-дың саяси өкілдігі үштігінің отырысында ҚК 58-10 және 59-3 баптары бойынша 5 жыл мерзімге еңбекпен түзеу лагеріне кесу туралы үкім қабылданған.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1990 жылы 15 наурызда Орал облыстық соты Президиумының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала және Ілбішін көтерілісінен кейін аудандарынан қашқан адамдар Чижа-Тасқала аумағында жасырынып жүрген Есенғали Ажмулдинның тобына келіп қосылып отырған. ОГПУ-дың мәліметі бойынша көтеріліске қатысып жазадан қашып жүргендердің саны 72-ге жеткен. Олар құзырлы органдардың құжаттарында «бандалық ұйым» ретінде көрсетіліп, барлығына іздеу жарияланған. 1933 жылы тамызда ОГПУ отряды солардың 9-ын ұстап жауапқа тартқан. Осылайша 1931 жылы наурызда жазалаушы отрядтан қашып кеткен кезіндегі көтеріліс басшылары біртіндеп ұстала бастаған.
- Дереккөз: БҚО ПД арнайы мемлекеттік архиві 18-қор, П-3441 іс, 419 п.
Тізім бойынша адам саны - 263
- Аудан: Жаңақала ауданы №6 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Мухаметкалиев Пазулла, 27жаста, үйленген, партияда жоқ, шала сауатты, ұлты қазақ, малшы,орташа, соңғы уақытта Жаңақала ауданының №6 ауылсоветінде іс қағаздарын жүргізуші болып жұмыс жасаған, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша екі жыл мерзімге концлагерьге жабылсын.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 27 маусымда 1989 жылғы 16 қаңтардағы «30-40 жылдар мен 50 жылдардың басында болған репрессия құрбандарына қатысты әділікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» КСРО-ның Жоғарғы Кеңесінің жарлығына сәйкес бірден ақталған.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Жаңақала ауданы №4 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Мухаметкалиев Пазыл, 26жаста, бойдақ, партияда жоқ, сауатты, ұлты қазақ, бай,орташа, бұрын сотталмаған
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша үш жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 27/ IІІ -31 ж. - дан есептелсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 27 маусымда 1989 жылғы 16 қаңтардағы «30-40 жылдар мен 50 жылдардың басында болған репрессия құрбандарына қатысты әділікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» КСРО-ның Жоғарғы Кеңесінің жарлығына сәйкес бірден ақталған.
- Көтеріліс туралы: 1930 жылдың сәуірі мен 1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала және Ілбішін аудандарында жергілікті халық ұжымдастыру саясатына қарсылық білдіріп, көтеріліске қатынасқан.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Жаңақала ауданы
- Қатысушының аты-жөні: Мұсәлиев Суханқұл (1885 ж.т.)
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8, 58-10 статьялары УК РСФСР
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы ақталған
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: 1.Рысбеков Т., Қарабалин Ғ. «Мала ашуы – жан ашуы» Батыс Қазақстан облысындағы күштеп ұжымдастыруға қарсы бағытталған 1930-1931 жж.көтерілістер//Орал өңірі, 1995 ж., 30 қыркүйек; 2. Рысбеков Т., Қарабалин Ғ. «Жаңақала көтерілісіне кімдер қатысты» //Орал өңірі, 1996 ж., 3 ақпан; 3. БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 1-251 пп.
- Аудан: Жаңақала ауданы №11 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Нарымбетов Бахтыгерей, 40жаста, үйленген, партияда жоқ, сауатсыз, ұлты қазақ, малшы,бай, 28-ші баппен істі болған, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша бес жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 18/V-31 ж.-дан есептелсін, мүліктері тәркіленсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 27 маусымда 1989 жылғы 16 қаңтардағы «30-40 жылдар мен 50 жылдардың басында болған репрессия құрбандарына қатысты әділікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» КСРО-ның Жоғарғы Кеңесінің жарлығына сәйкес бірден ақталған.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Орал округінің Камен ауданының Зеленое поселкесі
- Қатысушының аты-жөні: Немолочнов Тимофей Авдеевич, 1881 жылы туған, орыс казак, Орал округінің Зеленое поселкесінің тұрғыны, партияда тіркелмеген, үйленген, ақтарда аға урядник болып қызмет еткен, кулак.
- Айыпталған бабы: ҚК 58-11 бабы
- Жаза: 1930 жылы 3 қаңтардағы ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің қаулысымен ату жазасына кесілген, мүліктері тәркіленген, үкім 1930 жылы 30 қаңтарда сағат 12.00-де орындалған.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 16 мамырда барлығы Орал облыстық прокуратурасының қорытындысымен ақталған
- Көтеріліс туралы: Кулактарға қарсы қысымшылықтың күшеюіне байланысты Орал округінің Зеленое поселкесінде контрреволюциялық ұйым пайда болып, олар өздерінің алдарына кедейлерді өз ықпалдарында ұстау, коммунистерден құтылу, кеңес өкіметін құлату мақсатын қойған. Ұйымның басшы тобына кулактар Немолочнов Тимофей, Харчев Иван, Феофанов Илларион, Лягошкин Иван, Лягошкин Лаврентий, Лягошкин Андрей кірген. Бұл топ үйлерінде отырыстар ұйымдастырып, кедейлерге арақ ішкізіп, коммунистер кедейлерді аштан қырғысы келіп отыр деп, оларды кеңес өкіметіне қарсы қойған. Ұйым мүшелері билік ең шұрайлы жерлерді Зернотрестке беріп қойды, енді селодан бір түйір дән де қалдырмай бүкіл астықты алып кетейін деп отыр, жақында соғыс болады, казактар коммунистерге қарсы тұрады, коммунистерді жоймай шаруалар өз қожалықтарын дамыта алмайды деген сыпсың сөздер таратқан және астық дайындауға, колхозға қарсы үгіт-насихат жүргізген. Бұл топтың белсенді қызметінің нәтижесінде кедейлердің бір бөлігі олардың ықпалына түсіп, кеңес билігінің науқандық шараларына қарсы шыққан. Селолық кеңестің жиналысында кулактардың ықпалымен кедейлер астық тапсыру шегін анықтау мәселесіне қарсы болып, оны алып тастауға қол жеткізген. 1929 жылы 1 тамызда болған жиналыста да кулактардың айтуымен орташалар мен кедейлер жергілікті билік өкілдеріне қарсы сөйлеген. 1929 жылы 3 тамызда ұйым мүшелері Немолочнов, ағайынды Харчевтар, Чернояров, Лягошкин Анрдрей және Лаврентий Немолчанов Тимофейдің үйінде отырыс өткізіп, соғыс болған жағдайда комсомолдарды, коммунистерді, шет жерліктерді шабатындарын, соғыс болмаған жағдайда өздері ұрысты бастайтындарын мәлімдеген. Кулактар революция болады, коммунситерді қырып-жоямыз деген сөздерді жиі айтатын болған. 5 қазанда Лягошкин Андрей астық дайындау жөніндегі комиссияның мүшесіне маңдайыңнан атамын деп қорқытқан.
- Дереккөз: БҚО ПД арнайы мемлекеттік архиві 18-қор, П-2913 іс, 19-21 пп.
- Аудан: Ілбішін ауданы №1 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Нугманов Мапу, 22жаста, үйленген, партияда жоқ, сауатсыз, ұлты қазақ, малшы,бай, сайлау құқығынан айырылған, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша үш жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 18/V-31 ж.-дан есептелсін, мүліктері тәркіленсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 27 маусымда 1989 жылғы 16 қаңтардағы «30-40 жылдар мен 50 жылдардың басында болған репрессия құрбандарына қатысты әділікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» КСРО-ның Жоғарғы Кеңесінің жарлығына сәйкес бірден ақталған.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Жаңақала ауданы
- Қатысушының аты-жөні: Өтеулиев Бисенғали (1892 ж.т.)
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8, 58-10 статьялары УК РСФСР
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы ақталған
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: 1.Рысбеков Т., Қарабалин Ғ. «Мала ашуы – жан ашуы» Батыс Қазақстан облысындағы күштеп ұжымдастыруға қарсы бағытталған 1930-1931 жж.көтерілістер//Орал өңірі, 1995 ж., 30 қыркүйек; 2. Рысбеков Т., Қарабалин Ғ. «Жаңақала көтерілісіне кімдер қатысты» //Орал өңірі, 1996 ж., 3 ақпан; 3. БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 1-251 пп.
- Аудан: Орал округі Зауральный ауданы Бөрлі селосы
- Қатысушының аты-жөні: Петров Петр Константиович, 1908 жылы туған, шаруа, батырақ, бойдақ, БЛКЖО-дан шығарылған, әскерге шақырылған.
- Айыпталған бабы: ҚК 58-2 және 58-10 баптары 2 тармағы
- Жаза: 1930 жылы 3 қаңтарда ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің отырысындағы үкім бойынша Қазақстанның шегінен 3 жылға жер аударылған. 1930 жылы 25 мамырда үкім қайтадан қаралып, барлығының бұрын тұтқында болғандары есепке алынып, қамаудан босатылған.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 10 маусымда Орал облыстық прокуратурасының қорытындысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Бөрлідегі бүлік. 1929 жылы бұрынғы Зауральный ауданының қазіргі Бөрлі ауданының Бөрлі (Бурлин) селосында 12 адам кеңес өкіметіне қарсы шыққаны үшін айыпталған. ОГПУ-дың құжатында Ф.О. Гнилицкий, Я.А. Корешков, И.М. Курбанов және А.Р.Ризванов кулактардың ұйымын құрғаны, оның қызметі кеңес билігін құлатуға бағытталғаны көрсетілген. Оларды кедейлерді өздеріне бағындырып, жергілікті халыққа қарсы қойды деп айыптаған. 1929 жылы 27 қыркүйекте Бөрлі селосында өрт кезінде миллиционер жағдайды тұрақтандыру үшін өз револьверінен оқ атып, тұрғындардың бірін жарақаттайды. Бұдан кейін село тұрғындары жергілікті биліктің өкіліне бағынбай бүлік ұйымдастырады. Кеңес билігіне өшпенділік танытып жүрген кулактар кедейлермен бірге «Кеңес өкіметінің құйыршықтарын отқа тастаңдар, коммунистерді ұрыңдар» деп айғайлап, миллиционерді соққыға жыққан. Кулактардың ықпалындағы Коваленко мен Качко көпшілікті жергілікті биліктің өкілдерін ұрып-соғуға айдап салған. Қалғандары Выходец, Мотрыч, Лесных, Смоленский, Петров, Калиниченко миллици
- Дереккөз: БҚО ПД арнайы мемлекеттік архиві 18-қор, П-3053 іс, 115 п.
- Аудан: Зауральный ауданының Святодухов поселкесі
- Қатысушының аты-жөні: Петрухованов Петр Семенович, 1889 жылы туған, сайлау құқығынан айырылған, Орал қаласында саудамен айналысады, ҚК 58-10 бабы бойынша Айрықша Кеңестің қаулысымен Қазақстанға 3 жылға жер аударылған.
- Айыпталған бабы: ҚК 58-8, 58-10 баптары
- Жаза: 1930 жылы 3 қаңтардағы ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің шешімімен 5 жыл мерзімге концлагерге қамауға кесілген.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 12 маусымда жазықсыз жазаланған азаматтар Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Зауральный ауданының Святодухов поселкесінде Урожаев пен поп Киселев бастаған кулактардың ұйымы болған. Басшы топтың тұтқынға алынғанына қарамастан ұйым мүшелері антикеңестік қызметтерін тоқтатпаған. Кулактар өздерінің жағына кедейлер мен орташаларды үгіттеп шығарып алып, азаматтардың жалпы жиналыстарында ұйымның басшылары Урожаев пен Киселевты қамаудан босатуды талап етіп, тұрғындардың қолын жинаған. Көктемгі астық жинау науқаны кезеңінде Святодухов поселкесіндегі кулактар шаруашылықтарын сақтап қалу үшін өз жақтастарымен ғана қағаз жүзінде артель құрған, ал жағдай саябырсыған кезде бүкіл құжаттарды жойып, артельді таратып жіберіп отырған. Мұндай жалған артель Балицкийдің бастамасымен 1929 жылғы астық жинау науқаны кезінде де құрылған, оның басшылығына БКП (б) қатарынан шығарылған, Украинадан қашып келген Голдышты қойған. Кулактар басқосуларда тұрғындар арасында малдарыңды сатып жіберіңдер, колхозға ештеңе өткізіп керек емес, одан да өздерің ішіп-жеңдер деп үгіт-насихат жүргізген. Колхоздастыруға қарсы топ
- Дереккөз: БҚО ПД арнайы мемлекеттік архиві 18-қор, П-3052 іс, 18-20 пп.
- Аудан: Зауральный ауданының Святодухов поселкесі
- Қатысушының аты-жөні: Прачев Филипп Андреевич, 1874 жылы туған, Орал қаласындағы «Новый быт» диірмен артельінің мүшесі, бұрынғы полиция уряднигі, Айрықша Кеңестің қаулысына сәйкес 3 жылға жер аударған мерзімін өтеуші.
- Айыпталған бабы: ҚК 58-8, 58-10 баптары
- Жаза: 1930 жылы 3 қаңтардағы ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің шешімімен 5 жыл мерзімге концлагерге қамауға кесілген.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 12 маусымда жазықсыз жазаланған азаматтар Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Зауральный ауданының Святодухов поселкесінде Урожаев пен поп Киселев бастаған кулактардың ұйымы болған. Басшы топтың тұтқынға алынғанына қарамастан ұйым мүшелері антикеңестік қызметтерін тоқтатпаған. Кулактар өздерінің жағына кедейлер мен орташаларды үгіттеп шығарып алып, азаматтардың жалпы жиналыстарында ұйымның басшылары Урожаев пен Киселевты қамаудан босатуды талап етіп, тұрғындардың қолын жинаған. Көктемгі астық жинау науқаны кезеңінде Святодухов поселкесіндегі кулактар шаруашылықтарын сақтап қалу үшін өз жақтастарымен ғана қағаз жүзінде артель құрған, ал жағдай саябырсыған кезде бүкіл құжаттарды жойып, артельді таратып жіберіп отырған. Мұндай жалған артель Балицкийдің бастамасымен 1929 жылғы астық жинау науқаны кезінде де құрылған, оның басшылығына БКП (б) қатарынан шығарылған, Украинадан қашып келген Голдышты қойған. Кулактар басқосуларда тұрғындар арасында малдарыңды сатып жіберіңдер, колхозға ештеңе өткізіп керек емес, одан да өздерің ішіп-жеңдер деп үгіт-насихат жүргізген. Колхоздастыруға қарсы топ
- Дереккөз: БҚО ПД арнайы мемлекеттік архиві 18-қор, П-3052 іс, 18-20 пп.
- Аудан: Жаңақала ауданы №24 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Пштанов (Иштанов) Илеу (1905 ж.т.), 26 жаста, үйленген, партияда жоқ, сауатсыз, ұлты қазақ, малшы, орташа, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша бес жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 27/IІІ-31 ж.-дан есептелсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 3 тамызда Орал облыстық сотының Президиумының шешімімен толықтай ақталды.
- Көтеріліс туралы: 1930 жылдың сәуірі мен 1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала және Ілбішін аудандарында жергілікті халық ұжымдастыру саясатына қарсылық білдіріп, көтеріліске қатынасқан.
- Дереккөз: 1.Рысбеков Т., Қарабалин Ғ. «Мала ашуы – жан ашуы» Батыс Қазақстан облысындағы күштеп ұжымдастыруға қарсы бағытталған 1930-1931 жж.көтерілістер//Орал өңірі, 1995 ж., 30 қыркүйек; 2. Рысбеков Т., Қарабалин Ғ. «Жаңақала көтерілісіне кімдер қатысты» //Орал өңірі, 1996 ж., 3 ақпан; 3. БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 1-251 пп. 4. БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп 5. БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп 6. БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Шыңғырлау ауданы №16 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Раисов Муса
- Айыпталған бабы: 58/10 және 58/11 УК баптары бойынша айыптар тағылған.
- Жаза: 1933 жылдың13 шілдесінде ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында сегіз жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзім 27/IХ-32 ж. есептелсін деген үкім белгіленген.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 28 маусымда барлық азаматтар Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Шыңғырлау ауданының №16 ауылы тұрғындарының арасында 1931-1932 жылдардарғы ұжымдастыру саясатына қарсы топ болған. Архив құжаттары бойынша олардың көпшілігі бұрын кәмпескеленген байлар мен бұрынғы молдалардың ұрпақтары болса, араларында орташалар мен кедейлер де кездеседі.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві, 6 қор, П-3208 іс, 354 п.
- Аудан: Орал округі Жымпиты ауданы №15 ауылы
- Қатысушының аты-жөні: Рамазанов Успангали, 55 жаста, қазақ, партияда жоқ, үйленген, екі әйелі бар, сауатсыз, мүліктік жағдайы бойынша бай, сайлау құқығынан айырылған,сотталмаған, барлық уақытта ауыл шаруашылығымен айналысып, жалдамалы еңбекті пайдаланған, ірі байдың және бұрынғы ауыл старшынының ұлы, қазіргі уақытта жер үйі, киіз үйі, 6 жылқысы, 6 сиыры, 1 түйесі және 20 қойы және ауыл шаруашылық құрылғылары бар, Орал округінің Жымпиты ауданының №15 ауылының тұрғыны.
- Айыпталған бабы: 58/8 және 58/10 УК баптары
- Жаза: 1930 жылы 15 наурызда ПП ОГПУ-дың үштігінің шешімімен төмендегі № 737 іспен айыпталған 16 адамға 58/8 және 58/10 УК баптары бойынша ату жазасына кесілсін, мүлкі тәркіленсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 16 мамырда барлығыда Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған
- Көтеріліс туралы: 1929 жылдың ақпан айының ортасы мен маусым айының басында Жымпиты ауданының №15 және №19 ауылдарының байлары мен атқамінерлерінің астық дайындау науқаны кезеңіндегі Кеңестік билікке қарсы наразылықтары орын алған. Малшы шаруалардың наразылықтары жасырын мәжілістерін ұйымдастыру, өкіметке артық астық пен ат көліктерін беруден бас тарту, ауылдық билік органдарының жауапты қызметкерлеріне қарсылық білдіру, тіпті шабындық жерлерді өртеу түрінде көрініс берді. Бұл баскөтерудің жетекшісі ретінде Досмұхамедов Ғаббас көрсетіліп, оған Жаһанша Досмұхамедовтың де ықпалы болуы мүмкін деген деректер келтірілген. 1929 жылы маусым айының 19-нан бастап құзырлы органдар арыз-шағымдардың түсуіне байланысты тергеу жұмыстарын жүргізеді. Кейін сол жылдың жаз айларында көтерілісшілер жаппай тұтқындалып, 1930 жылдың қаңтар-ақпан айларында төмендегі тізімдегі 16 адамға Кеңестік билікке қарсы шыққандары үшін айыптар тағылды.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві6 қор, П-2917 іс, 339-341 пп. БҚО ІІД архиві 6 қор, П-2917 іс, 350-351 пп. БҚО ІІД архиві 6 қор, П-2917 іс, 359-361 пп.
- Аудан: Орал округі Зауральный ауданы Бөрлі селосы
- Қатысушының аты-жөні: Ризванов Абдурахман Ризванович, 75 жаста, қазан татары, сайлау құқығынан айырылған, саудагер, Бөрлі селосында мал және май сатқан, антисемит. 1929 жылы астық жасырғаны үшін бұрын істі болып, жер аударуға және мүлкін тәркілеуге кесілген. Бұрын ақтардың армиясымен байланысы болған.
- Айыпталған бабы: ҚК 58-2 және 58-10 баптары 2 тармағы
- Жаза: 1930 жылы 3 қаңтарда ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің отырысында ату жазасына кесілген, үкім 1930 жылы 30 қаңтарда сағат 12.00-де орындалған.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 10 маусымда Орал облыстық прокуратурасының қорытындысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Бөрлідегі бүлік. 1929 жылы бұрынғы Зауральный ауданының қазіргі Бөрлі ауданының Бөрлі (Бурлин) селосында 12 адам кеңес өкіметіне қарсы шыққаны үшін айыпталған. ОГПУ-дың құжатында Ф.О. Гнилицкий, Я.А. Корешков, И.М. Курбанов және А.Р.Ризванов кулактардың ұйымын құрғаны, оның қызметі кеңес билігін құлатуға бағытталғаны көрсетілген. Оларды кедейлерді өздеріне бағындырып, жергілікті халыққа қарсы қойды деп айыптаған. 1929 жылы 27 қыркүйекте Бөрлі селосында өрт кезінде миллиционер жағдайды тұрақтандыру үшін өз револьверінен оқ атып, тұрғындардың бірін жарақаттайды. Бұдан кейін село тұрғындары жергілікті биліктің өкіліне бағынбай бүлік ұйымдастырады. Кеңес билігіне өшпенділік танытып жүрген кулактар кедейлермен бірге «Кеңес өкіметінің құйыршықтарын отқа тастаңдар, коммунистерді ұрыңдар» деп айғайлап, миллиционерді соққыға жыққан. Кулактардың ықпалындағы Коваленко мен Качко көпшілікті жергілікті биліктің өкілдерін ұрып-соғуға айдап салған. Қалғандары Выходец, Мотрыч, Лесных, Смоленский, Петров, Калиниченко миллиционерді және жергілікті қызметкерлерді ұрып-соғуға қатынасқан.
- Дереккөз: БҚО ПД арнайы мемлекеттік архиві 18-қор, П-3053 іс, 115 п.
- Аудан: Батыс Қазақстан облысы Жәнібек ауданы Тау ауылы
- Қатысушының аты-жөні: Рушанов Сары, 1884 жылы туған, Орал округі Жәнібек ауданы Тау ауылының тұрғыны, бай, қазақ, үйленген, сауатсыз, сайлау құқығынан айырылған, 3 рет істі болған, 1930 жылы 11 қарашада тұтқынға алынған. Колхоздастыруға, астық дайындауға қарсы антикеңестік үгіт-насихат жүргізді, белсенді комсомолды өлтірді деген айыптар тағылған
- Айыпталған бабы: РСФР-дың ҚК 58-10 бап
- Жаза: 1930 жылы 4 наурызда Қазақстандағы ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің қаулысымен ҚК 58-10 бабы бойынша мүлкі тәркіленіп 5 жылға концлагерьге кесілген.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 12 маусымда Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: 1930 жылы қараша айында Жәнібек ауданының Тау ауылының 11 азаматына Кеңес үкіметіне, оның ұжымдастыру саясатына қарсы шыққандары үшін айып тағылып, қамауға алынған. Тергеу барысында 1 адам қайтыс болған, 8 - інің ісі тоқтатылып қамаудан босатылған, ал 2 адам нақты мерзімге сотталған.
- Дереккөз: БҚО Полиция департаментінің арнайы архиві, 18 қор, П-3132 іс, 177-179 пп.
- Аудан: Батыс Қазақстан облысы Жәнібек ауданы Тау ауылы
- Қатысушының аты-жөні: Рысқалиев Айтжан, 1876 жылы туған, Орал округі Жәнібек ауданы №4 ауылының тұрғыны, бай, қазақ, үйленген, сауатсыз, сайлау құқығынан айырылған, 28 баппен 2 рет істі болған, 1930 жылы 11 қарашада тұтқынға алынған. Колхоздастыруға, астық дайындауға қарсы антикеңестік үгіт-насихат жүргізді, белсенді комсомолды өлтірді деген айыптар тағылған.
- Айыпталған бабы: РСФР-дың ҚК 58-10 бап
- Жаза: 1930 жылы 4 наурызда Қазақстандағы ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің қаулысымен ҚК 58-10 бабы бойынша мүлкі тәркіленіп 5 жылға концлагерьге кесіліп, сол мерзімге Қазақстан шегінде жер аударумен алмастырылған.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 12 маусымда Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: 1930 жылы қараша айында Жәнібек ауданының Тау ауылының 11 азаматына Кеңес үкіметіне, оның ұжымдастыру саясатына қарсы шыққандары үшін айып тағылып, қамауға алынған. Тергеу барысында 1 адам қайтыс болған, 8 - інің ісі тоқтатылып қамаудан босатылған, ал 2 адам нақты мерзімге сотталған.
- Дереккөз: БҚО Полиция департаментінің арнайы архиві, 18 қор, П-3132 іс, 177-179 пп.
- Аудан: Шыңғырлау ауданы №16 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Салыхов Амержан
- Айыпталған бабы: 58/10 және 58/11 УК баптары бойынша айыптар тағылған.
- Жаза: 1933 жылдың 13 шілдесінде ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында бұрынырақ қамауда болғандықтары есепке алынып, қамаудан босатылсын деген үкім белгіленген.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 28 маусымда барлық азаматтар Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Шыңғырлау ауданының №16 ауылы тұрғындарының арасында 1931-1932 жылдардарғы ұжымдастыру саясатына қарсы топ болған. Архив құжаттары бойынша олардың көпшілігі бұрын кәмпескеленген байлар мен бұрынғы молдалардың ұрпақтары болса, араларында орташалар мен кедейлер де кездеседі.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві, 6 қор, П-3208 іс, 354 п.
- Аудан: Жаңақала ауданының №11, №4 ауылдары
- Қатысушының аты-жөні: Салыхов Арстангали
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-10 баптары
- Жаза: 1932 жылы 4 наурызда Қазақстандағы ОГПУ-дың саяси үштігінің отырысында 58-2, 58-10 баптары бойынша бес жыл мерзімге концлагерьге қамалсын, мерзімі 28/V-31 ж.-дан есептелінсін, мүлкі тәркіленсін деген үкім қабылданған.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 12 маусымда Орал облыстық прокуратурасының қорытындысы негізінде қылмыстық іс тоқтатылып, ақталып шыққан.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала ауданының №11, №4 ауылдарының көтеріліс ұйымдастырған және қатынасқан бай адамдарына (барлығы 6 адам) айып тағылған.
- Дереккөз: БҚО Полиция Департаменті архиві, 6 қор, П-3058 іс, 104 п. БҚО Полиция Департаменті архиві, 6 қор, П-3058 іс, 107-114 пп.
- Аудан: Шыңғырлау ауданы №16 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Саматов Зайнулла
- Айыпталған бабы: 58/10 және 58/11 УК баптары бойынша айыптар тағылған.
- Жаза: 1933 жылдың13 шілдесінде ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында алты жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзім 27/IХ-32 ж. есептелсін деген үкім белгіленген.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 28 маусымда барлық азаматтар Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Шыңғырлау ауданының №16 ауылы тұрғындарының арасында 1931-1932 жылдардарғы ұжымдастыру саясатына қарсы топ болған. Архив құжаттары бойынша олардың көпшілігі бұрын кәмпескеленген байлар мен бұрынғы молдалардың ұрпақтары болса, араларында орташалар мен кедейлер де кездеседі.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві, 6 қор, П-3208 іс, 354 п.
- Аудан: Жаңақала ауданы №11 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Сарсенов Кошербай, 30жаста, үйленген, партияда жоқ, сауатсыз, ұлты қазақ, малшы,орташа, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша қамаудан босатылсын, бұрын қамауда болғандары есепке алынсын.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 27 маусымда 1989 жылғы 16 қаңтардағы «30-40 жылдар мен 50 жылдардың басында болған репрессия құрбандарына қатысты әділікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» КСРО-ның Жоғарғы Кеңесінің жарлығына сәйкес бірден ақталған.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Ілбішін ауданы №1 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Сатиев Джубантай, 36 жаста, үйленген, партияда жоқ, шала сауатты, ұлты қазақ, малшы, бай, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша қамаудан босатылсын, бұрын қамауда болғандары есепке алынсын.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 27 маусымда 1989 жылғы 16 қаңтардағы «30-40 жылдар мен 50 жылдардың басында болған репрессия құрбандарына қатысты әділікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» КСРО-ның Жоғарғы Кеңесінің жарлығына сәйкес бірден ақталған.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Шыңғырлау ауданы №16 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Сейтмагамбетов Мухамет
- Айыпталған бабы: 58/10 және 58/11 УК баптары бойынша айыптар тағылған.
- Жаза: 1933 жылдың13 шілдесінде ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында бұрынырақ қамауда болғандықтары есепке алынып, қамаудан босатылсын деген үкім белгіленген.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 28 маусымда барлық азаматтар Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Шыңғырлау ауданының №16 ауылы тұрғындарының арасында 1931-1932 жылдардарғы ұжымдастыру саясатына қарсы топ болған. Архив құжаттары бойынша олардың көпшілігі бұрын кәмпескеленген байлар мен бұрынғы молдалардың ұрпақтары болса, араларында орташалар мен кедейлер де кездеседі.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві, 6 қор, П-3208 іс, 354 п.
- Аудан: Жаңақала ауданы №24 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Сисенов Салмен, 35 жаста, бойдақ, партияда жоқ, сауатсыз, ұлты қазақ, малшы, бай, бұрын сотталмаған
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша он жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 27/IІІ-31 ж.-дан есептелсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 3 тамызда Орал облыстық сотының Президиумының шешімімен толықтай ақталды.
- Көтеріліс туралы: 1930 жылдың сәуірі мен 1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала және Ілбішін аудандарында жергілікті халық ұжымдастыру саясатына қарсылық білдіріп, көтеріліске қатынасқан.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Орал округі Зауральный ауданы Бөрлі селосы
- Қатысушының аты-жөні: Смоленский Кузьма Данилович, 1905 жылы туған, шаруа, үйленген, орташа, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: ҚК 58-2 және 58-10 баптары 2 тармағы
- Жаза: 1930 жылы 3 қаңтарда ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің отырысындағы үкім бойынша Қазақстанның шегінен 3 жылға жер аударылған. 1930 жылы 25 мамырда үкім қайтадан қаралып, барлығының бұрын тұтқында болғандары есепке алынып, қамаудан босатылған.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 10 маусымда Орал облыстық прокуратурасының қорытындысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Бөрлідегі бүлік. 1929 жылы бұрынғы Зауральный ауданының қазіргі Бөрлі ауданының Бөрлі (Бурлин) селосында 12 адам кеңес өкіметіне қарсы шыққаны үшін айыпталған. ОГПУ-дың құжатында Ф.О. Гнилицкий, Я.А. Корешков, И.М. Курбанов және А.Р.Ризванов кулактардың ұйымын құрғаны, оның қызметі кеңес билігін құлатуға бағытталғаны көрсетілген. Оларды кедейлерді өздеріне бағындырып, жергілікті халыққа қарсы қойды деп айыптаған. 1929 жылы 27 қыркүйекте Бөрлі селосында өрт кезінде миллиционер жағдайды тұрақтандыру үшін өз револьверінен оқ атып, тұрғындардың бірін жарақаттайды. Бұдан кейін село тұрғындары жергілікті биліктің өкіліне бағынбай бүлік ұйымдастырады. Кеңес билігіне өшпенділік танытып жүрген кулактар кедейлермен бірге «Кеңес өкіметінің құйыршықтарын отқа тастаңдар, коммунистерді ұрыңдар» деп айғайлап, миллиционерді соққыға жыққан. Кулактардың ықпалындағы Коваленко мен Качко көпшілікті жергілікті биліктің өкілдерін ұрып-соғуға айдап салған. Қалғандары Выходец, Мотрыч, Лесных, Смоленский, Петров, Калиниченко миллици
- Дереккөз: БҚО ПД арнайы мемлекеттік архиві 18-қор, П-3053 іс, 115 п.
- Аудан: Зауральный ауданының Святодухов поселкесі
- Қатысушының аты-жөні: Соха Григорий Степанович, 1905 жылы туған, шаруа, кедей, БЛКЖО қатарынан шығарылған, бұрын сотталмаған, жалған колхоздың мүшесі.
- Айыпталған бабы: ҚК 58-8, 58-10 баптары
- Жаза: 1930 жылы 3 қаңтардағы ОГПУ-дың саяси өкілдігі жанындағы үштіктің шешімімен Қазақстаннан 3 жыл мерзімге жер аударуға үкім шыққан.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 12 маусымда жазықсыз жазаланған азаматтар Орал облыстық прокуратурасының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: Зауральный ауданының Святодухов поселкесінде Урожаев пен поп Киселев бастаған кулактардың ұйымы болған. Басшы топтың тұтқынға алынғанына қарамастан ұйым мүшелері антикеңестік қызметтерін тоқтатпаған. Кулактар өздерінің жағына кедейлер мен орташаларды үгіттеп шығарып алып, азаматтардың жалпы жиналыстарында ұйымның басшылары Урожаев пен Киселевты қамаудан босатуды талап етіп, тұрғындардың қолын жинаған. Көктемгі астық жинау науқаны кезеңінде Святодухов поселкесіндегі кулактар шаруашылықтарын сақтап қалу үшін өз жақтастарымен ғана қағаз жүзінде артель құрған, ал жағдай саябырсыған кезде бүкіл құжаттарды жойып, артельді таратып жіберіп отырған. Мұндай жалған артель Балицкийдің бастамасымен 1929 жылғы астық жинау науқаны кезінде де құрылған, оның басшылығына БКП (б) қатарынан шығарылған, Украинадан қашып келген Голдышты қойған. Кулактар басқосуларда тұрғындар арасында малдарыңды сатып жіберіңдер, колхозға ештеңе өткізіп керек емес, одан да өздерің ішіп-жеңдер деп үгіт-насихат жүргізген. Колхоздастыруға қарсы топ
- Дереккөз: БҚО ПД арнайы мемлекеттік архиві 18-қор, П-3052 іс, 18-20 пп.
- Аудан: Орда ауданына қарасты Сүйіндік және Қасымтау ауылдарының (қазіргі уақытта Атырау облысы Құрманғазы ауданы)
- Қатысушының аты-жөні: Срымбеков Кулбай
- Айыпталған бабы: 1932 жылғы 28 желтоқсандағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №354 айыптау ісі бойынша 58/10, 59/13 УК баптары негізінде шешім қабылданған
- Жаза: он жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 3/VII-32 ж. есептелсін
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 13 шілдеде барлық жазықсыз айыпталушылар Орал облыстық соты президиумының қаулысымен ақталған
- Көтеріліс туралы: 1930 жылдардағы Орда ауданына қарасты Сүйіндік және Қасымтау ауылдарының (қазіргі уақытта Атырау облысы Құрманғазы ауданы) ауқатты адамдары ұжымдастыру саясатына қарсы аудандағы колхоздастыру науқаны кезеңінде бүліктер ұйымдастырып, Астрахань және Қалмақ облыстарына көшіп кету әрекеттерін жүзеге асырмақшы болған.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві, 6 қор, П-3271 іс, 328 п.
- Аудан: Орда ауданына қарасты Сүйіндік және Қасымтау ауылдары (қазіргі уақытта Атырау облысы Құрманғазы ауданы)
- Қатысушының аты-жөні: Срымбеков Утегул
- Айыпталған бабы: 58/10, 59/13 УК баптары
- Жаза: 1932 жылғы 28 желтоқсандағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №354 айыптау ісі бойынша 58/10, 59/13 УК баптары негізінде бес жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 3/VII-32 ж. есептелсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 13 шілдеде барлық жазықсыз айыпталушылар Орал облыстық соты президиумының қаулысымен ақталған.
- Көтеріліс туралы: 1930 жылдардағы Орда ауданына қарасты Сүйіндік және Қасымтау ауылдарының (қазіргі уақытта Атырау облысы Құрманғазы ауданы) ауқатты адамдарыны аудандағы колхоздастыру науқаны кезеңінде бүліктер ұйымдастырып, Астрахань және Қалмақ облыстарына көшіп кету әрекеттерін жүзеге асырмақшы болған.
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві, 6 қор, П-3271 іс, 328 п.
- Аудан: Ілбішін ауданы №1 ауыл
- Қатысушының аты-жөні: Сулейменов Бекеш, 32жаста, үйленген, партияда жоқ, сауатсыз, ұлты қазақ, малшы,бай, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша бес жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 18/V-31 ж.-дан есептелсін, мүліктері тәркіленсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 27 маусымда 1989 жылғы 16 қаңтардағы «30-40 жылдар мен 50 жылдардың басында болған репрессия құрбандарына қатысты әділікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» КСРО-ның Жоғарғы Кеңесінің жарлығына сәйкес бірден ақталған.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
- Аудан: Жаңақала ауданы Таубұйрат ауылы
- Қатысушының аты-жөні: Сулейменов Джаксымбет, 32жаста, үйленген, партияда жоқ, сауатсыз, ұлты қазақ, малшы,орташа, бұрын сотталмаған.
- Айыпталған бабы: 58-2, 58-8 және 58-10 УК баптары
- Жаза: 1932 жылы 25 ақпанда ҚССР-дағы ПП ОГПУ жанындағы үштіктің отырысында №3049 айыптау ісі бойынша екі жыл мерзімге концлагерьге жабылсын, мерзімі 27/IІІ-31 ж.-дан есептелсін.
- Ақталған/ақталмаған (қашан, қандай құжатпен): 1989 жылы 27 маусымда 1989 жылғы 16 қаңтардағы «30-40 жылдар мен 50 жылдардың басында болған репрессия құрбандарына қатысты әділікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» КСРО-ның Жоғарғы Кеңесінің жарлығына сәйкес бірден ақталған.
- Көтеріліс туралы: Жаңақала көтерілісі: 1930 жылдың сәуірі-1931 жылдың көктемі аралығында Жаңақала өңіріндегі халықтың күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылықтары болды. Жаңақала көтерілісінің себептері -1930 жылы қыс пен көктемде Жаңақала ауданында ет дайындау жоспарының шектен тыс, өрескел бұзылуы; -Егін егетін солтүстік ауылдарда барлық егіс жерлері колхоз меншігінде болды және ол жерлерден өнім өте аз алынды; -Астық тапсыру жоспарын орындау мақсатында жергілікті өкімет органдары егін екпейтін ауылдарға қыстың ішінде әр пұт астық үшін бір ірі қара мал тапсыруды міндеттесе, оның ішінде ауқатты, бай адамдарға бұл міндетті қысқа мерзімде орындау тапсырылды; -Өнімді тапсырғандарға уәде етілген азық-түліктер берілмеген, ақша кейбір жерлерде 1932 жылдың наурызына дейін төленбеген; -Ұжымдастыру барысында халықтың малы тартып алынды. -Көтеріліске қатынасқан 360 адам тұтқындалған; -Тергеу барысында 160 адам қылмысы анықталмай босатылған; -Ұзаққа созылған тергеу барысында 71 адам құрбан болған; -ОГПУ жанындағы үштіктің қаулысымен 1932 ж
- Дереккөз: БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 101-102, 217-238 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 91-94 пп БҚО ІІД архиві 19-қор, П-3204 іс, 64-82 пп
© 2021-2023 batysmura.kz тарихи-танымдық, ғылыми-зерттеу порталы
Қолданылған материалдарға міндетті түрде www.batysmura.kz сайтына гиперсілтеме берілуі тиіс / Любое использование материалов допускается только при наличии гиперссылки на batysmura.kz.